Wanneer een persoon met dementie gefrustreerd of boos is, dan is ’t het een goed idee om samen naar buiten te gaan. Liefst lekker de natuur in. Daar wordt ieder mens direct rustig van, ook als je geen dementie hebt. De natuur kalmeert. De natuur is van alle tijden, en dus heel herkenbaar en vertrouwd. Buiten zijn werkt heel kalmerend.
De natuur werkt in op ons ‘emotionele brein’, daar waar de amandelkern zit. De amandelkern is niet alleen onze angstkern. Het is ook onze kern van genot, van ‘ergens zin in hebben’ als je ‘m juist prikkelt! De hersenen kunnen bij dementie in een verder gevorderd stadium geen statische prikkels opvangen. Die staan dan te springen om dynamische prikkels. Buiten is de lucht boven je is open, oneindig. Je zit niet in een kamer die aan alle kanten begrensd en statisch is. Dat geeft verlichting. In de natuur voel je geen beperkingen meer. Je voelt je niet gevangen. De zon op je huid, de wind door je haren, het geluid van water, een kabbelend riviertje, dat is zo rustgevend.
Maak een ritje met de auto naar een natuurgebied. Ga daar lekker samen wandelen. Neem twee krukjes mee zodat je onderweg naast elkaar uit kunt rusten. Of kies een route waarvan je weet dat er bankjes staan. Ga regelmatig even zitten en geniet van de plek en het uitzicht. De natuur is immers nooit statisch. Er valt altijd wat te zien of te horen.
Daarom doen beleefplekken in verpleeghuizen die de natuur nabootsen het zo goed, bijvoorbeeld met vogelgeluiden. Zorg ervoor dat er ‘binnen altijd iets zoals buiten’ is. Een soort natuurhoek. Je zou wellicht een speciale kamer kunnen maken waarin je jezelf in de natuur waant.
Eigenlijk zou elk verpleeghuis een erker moeten hebben. We waren eens in een woonkamer met een erker er aan vast. Iedereen ging daar zitten. Daar hoor je de regen, je ziet de wolken, ziet de planten bewegen. De natuur is zo rustgevend. Zo’n erker zou ik ook willen gebruiken voor mensen die bedlegerig zijn. In een huiskamer hoor je er vaak niet helemaal bij wanneer je in een bed ligt. Wanneer je in zo’n erker ligt, dan kan je altijd van het uitzicht op de lucht en de tuin genieten.
Ik heb wel eens een duiventil met een voedertafel op de hoogte van het raam gezet. Binnen stond een tafel waar mensen konden zitten zodat ze de duiven konden zien pikken. Dat vonden ze fantastisch.
Dr. Anneke van der Plaats
Vorige pagina